بررسی صنعت ایجاز ،اطناب و مساوات در داستان حضرت یوسف(ع) و قصه ی حضرت موسی (ع) در قرآن کریم

چکیده: یکی از ویژگی های اعجاز قرآن، ادبی بودن این کتاب آسمانی است که نه تنها مسلمانان بلکه غیر مسلمان نیز به آن اذعان دارند. از این رو می بایست مطالعه ی ابعاد ادبی این کتاب آسمانی را بیشتر مورد توجه قرار داد بدین منظور نوشتار حاضر بر آن است تا با مطالعه و بررسی «ایجاز،اطناب و مساوات» به عنوان یکی از ابواب هشت گانه علم معانی در داستان های قرآن گامی بردارد. اسلوب ایجاز، اطناب و مساوات یکی از اسالیب گسترده بیان معانی در قرآن کریم است و با شاکله ها و ساختارهای گوناگونی به کار رفته است. در این نوشتار ضمن بیان معنا و مفهوم «ایجاز، اطناب و مساوات» و اقسام آن کارکردهای زیباشناختی این قسم از مباحث علم معانی را در آیاتی مربوط به داستان حضرت یوسف(ع) و قصّه ی حضرت موسی(ع) معرفی و تحلیل می کند و هم چنین علاوه بر آن به بررسی مولفه ی دیرش زمان از دیدگاه روایت شناسی در این دو داستان می پردازد و سعی در مقایسه ی این دو اسلوب بیانی و روایی از دو دیدگاه قدیم(بلاغت) و جدید(روایت شناسی) را در داستان های قرآنی دارد و بررسی ها حاکی از آن است که در اسلوب قرآن، ذکر الفاظ و تکرار آنها و یا حذف واژه ها و جمله ها از سطح کلام به جا و با پیام خاصی همراه است و قرآن در نقل قصه هایش هم از عناصر سنّتی بلاغت (ایجاز و اطناب) و هم از عناصر نوین روایت شناسی (ایجاز زمانی و درنگ توصیفی) با شیوه ای دلنشین که تنها مختص کلام وحی است بهره جسته است. واژه های کلیدی: ایجاز، اطناب و مساوات، داستان یوسف(ع)، قصّه ی موسی(ع)، روایت شناسی